Slachtoffer of slachtofferrol?

Iedereen is wel eens slachtoffer van een heftige gebeurtenis, tegenslag of situatie. Maar slachtoffer zijn is iets heel anders dan de slachtofferrol. Het woord ‘slachtofferrol’ zegt het al, het is een rol die je (onbewust) aanneemt. Het is helemaal niet erg om even in die slachtofferrol te zitten. Het kan op zijn tijd zelfs heerlijk zijn om zelfmedelijden te hebben. Maar het is beter voor jezelf om er niet te lang aan toe geeft.

Hoe herken je de slachtofferrol?

Hopen, wachten, iets of iemand beschuldigen, jezelf beschuldigen, uitvluchten, excuses, machteloosheid, de werkelijkheid die niet overeenkomt met jouw ideale plaatje; allemaal voorbeelden van hoe je kunt herkennen dat je de slachtofferrol hebt aangenomen. Er zijn ook uitspraken waaraan je de slachtofferrol zou kunnen herkennen:

  • ‘Ja maar…’
  • ‘Dit komt doordat…’
  • ‘Ik kan dit niet’
  • ‘Je moet me helpen’
  • ‘Dit heb ik al gedaan en het werkte niet’
  • ‘Het moet, omdat het zo hoort’
  • ‘Waarom….?’

Herken je iets bij jezelf? Dan zit je mogelijk in de slachtofferrol, terwijl je dat zelf misschien niet eens zo ervaart.

Slachtoffer of overlever

We worden allemaal wel eens gekwetst, onderdrukt of beschadigd door iets of iemand. Hier hebben we meestal geen invloed op. Waar we wel invloed op hebben, is hoe we ermee omgaan. Een slachtoffer zal eerder de vraag stellen “Waarom ik?”, terwijl een overlever zichzelf de vraag zal stellen “Hoe nu verder?” Zit je wat langer in de slachtofferrol, dan sta je met de rug naar je eigen toekomst gericht, jezelf af te vragen “waarom”. Zolang je die vraag blijft stellen, blijf je zoeken naar iets of iemand om de schuld te geven. Je wacht op redding, staat stil en groeit niet meer. Terwijl de wereld om je heen wel verder gaat.

Waarom dan toch die slachtofferrol?

Om te beginnen levert de slachtofferrol iets op. Het is even comfortabel, het levert aandacht en empathie op en je hoeft nog even niet de verantwoordelijkheid te nemen voor je leven. Daarbij is het een onbewust proces, je hebt het zelf vaak niet door. En onbewuste processen veranderen niet vanzelf, daar moet je actief mee aan de slag.

Hoe kom je eruit?

Erkennen en aanvaarden wat er is gebeurd, is de eerste en belangrijkste stap om het achter je te laten. Je leest wel vaker dat nabestaanden een dader vergeven om door te kunnen met het eigen leven. Om een voorbeeld te geven:

Probeer je in te beelden dat je iets ernstigs is aangedaan. Naast het enorme verdriet groeit je boosheid. Je kunt maar niet begrijpen wat de dader je heeft aangedaan. En je bijt je vast in boosheid en onbegrip. Waarom moest dit gebeuren? Waarom is ons dit aangedaan? Waarom dit, waarom dat?’ Vragen waar je geen antwoord op krijgt.

Heb je in de gaten dat deze vragen en emoties je weghouden bij datgene wat écht belangrijk is voor jou? Van verwerken en het een plek geven door je verdriet te voelen, of te rouwen en herdenken met mensen om je heen. Maar ook van stilstaan bij de mooie herinneringen of dankbaarheid voor de mooie momenten die je samen hebt gehad. Dit alles wordt overschaduwd door andere emoties die horen bij de slachtofferrol.
Als je kunt erkennen wat er is gebeurd, doe je jezelf iets kostbaars cadeau! Daar hoort ook bij dat je erkent dat het pijn doet. Doordat je je aandacht niet meer op iets of iemand anders richt, ontstaat er ruimte voor je eigen emoties en kun je aan de slag met je eigen proces. Het draai niet langer om ‘Waarom’? maar om ‘Hoe nu verder?’.

De belangrijkste reden om de slachtofferrol achter je te laten is dat je dan aan de rest van je leven kunt beginnen. En als je jezelf kunt bevrijden van die rol, worden anderen ook bevrijd van de rollen die jij ze hebt toebedeeld.

Wat je zelf kunt doen

Herken je jezelf hierin en wil je loskomen van je slachtofferrol? Met deze schrijfopdracht kun je een begin maken.

  1. Schrijf een brief aan iemand of aan een situatie waardoor of waarin je gekwetst werd.
    Omschrijf duidelijk wat de ander deed of wat er met je gebeurde en wat je hier niet leuk aan vond. Schrijf in je brief welke woorden, daden of gebeurtenissen je hebben beïnvloed.
  2. Schrijf nu een 2e brief aan dezelfde persoon of over dezelfde gebeurtenis.
    Deze keer is het een bedankbrief waarin je je dankbaarheid uit over wat de ander – of de situatie – je heeft geleerd over jezelf. Beschrijf ook hoe de gebeurtenis ervoor zorgde dat je bent gegroeid.
    Bedank de ander – of de situatie – voor wat het je heeft opgeleverd, voor wat je hebt geleerd over jezelf en voor hoe je hierdoor bent gegroeid.
    Enkele voorbeelden: Ik heb geleerd dat ik op mijzelf kan vertrouwen, ik ben een doorzetter, een harder werker, liefdevolle partner of ouder, ik ben eerlijk, oprecht, gastvrij et cetera.

Je hoeft het niet ineens leuk te vinden wat je is overkomen. En je hoeft ook niet blij te zijn met iets dat pijnlijk is geweest. Erken dat wat er is gebeurd niet goed was en dat het pijn deed. En ervaar de helende kracht doordat je je gezichtspunt verandert van machteloos slachtoffer naar iemand die je echt bent: een sterk persoon, een overlever.

Omgaan met iemand in de slachtofferrol

Is het onderwerp van deze blog voor jouzelf niet herkenbaar, maar weet je dat dit wel zo is voor iemand die je kent? Dan heb je mogelijk ook ervaren dat het lastig kan zijn om met deze persoon om te gaan. Wat je ook doet, ga niet direct de confrontatie aan. Stel je bescheiden op, geef de ander niet de indruk dat jij het allemaal wel even oplost.

Toon juist begrip voor de situatie van de ander. Luister naar zijn of haar verhaal, zonder direct een oordeel te vellen. Hiermee creëer je een vertrouwensband. Vanaf dat moment kun je de ander er bewust van proberen te maken dat het ook anders kan. Benader het zo positief mogelijk, waardoor hij of zij zich gaat realiseren dat er twee keuzes zijn: blijven hangen in de slachtofferrol óf de verantwoordelijkheid nemen en weer gaan genieten van alles wat het leven te bieden heeft. Dit vergroot de kans dat deze persoon ook echt een keuze maakt en hopelijk besluit de slachtofferrol achter zich te laten. Doen ze dit niet? Geef dan duidelijk aan dat dat je respect voor hem of haar hebt, maar dat je niet meegaat in de manier waarop hij of zijn door het leven gaat.

Hulp inschakelen

Ontdekken dat je de slachtofferrol hebt aangenomen en erin bent blijven hangen is niet eenvoudig. Dit geldt ook voor het doorhakken van de knoop om deze rol achter je te laten en hierin te slagen. Ik help je hier graag bij. Wil je vrijblijvend kennis met me maken? Neem dan gerust contact op!

Hanita
Groei door aandacht met   

Het verschil tussen een coach en een psycholoog

Soms krijg ik de vraag in welke gevallen je voor een coach moet kiezen en in welke gevallen voor een psycholoog. In deze blog probeer ik kort in te gaan op de verschillen in aanpak, zodat je een bewustere keuze kunt maken.

Coach

Een coach begeleidt je bij het vinden van antwoorden op vragen die gaan over wie je bent, wat je wilt en wat je kunt. Je gaat zaken vanuit een ander perspectief zien, je eigen mogelijkheden onderzoeken en doelen bereiken.

De begeleiding komt voort uit positieve psychologie en is gericht op de toekomst. Je wordt uitgedaagd om te denken in mogelijkheden en je eigen potentie in te zetten.

Een coacht graaft niet heel diep in je verleden. Maar als er uit je verleden iets is dat je nu belemmert, is daar zeker aandacht voor. Maar het is een zijstap met als doel dat jij jouw coachdoelen bereikt. Want je leeft immers nu en de rest van je leven ligt nog voor je.

Je zou kunnen stellen dat het creëren van een zo groot mogelijk bewustzijn van je eigen denken en handelen het doel van coaching is. Hiermee ontwikkel je meer begrip voor je eigen situatie, gedrag en omstandigheden.
Coaching is actief werken aan je eigen proces. Dit gebeurt middels oefeningen en thuisopdrachten die je verder helpen in je proces van zelfbewustzijn en doelen bereiken.

Wordt tijdens het coachtraject duidelijk dat er meer speelt dan aan de oppervlakte zichtbaar is, dan zal ik je doorverwijzen naar een psycholoog of therapeut.

Een coach helpt je bij het herstellen van de balans in privé situaties of werksituaties, zoals:

  • Inzicht krijgen in je kernwaarden, roeping en dromen
  • Inzicht krijgen in jouw eigen doelstellingen en wensen
  • Als je je zelfvertrouwen en zelfkennis wil vergroten
  • Als je stress wilt beperken in het dagelijks leven
  • Als je meer balans zoekt tussen werk en privé
  • Als je jouw motivatie en zelfdiscipline wilt verbeteren

 

  • Een coach is een sparringpartner en de relatie is gelijkwaardig.
  • Bij de coach ligt de nadruk op het heden en de begeleiding is gericht op de toekomst.
  • Het is een vrij beroep. Met als gevolg dat iedereen zichzelf coach mag noemen.
    Gelukkig zijn er goede opleidingsinstituten die geaccrediteerde post hbo-opleidingen aanbieden tot registercoach.
Psycholoog

Een psycholoog bestudeert gedrag van mensen en behandelt cliënten om beter te worden. Daarnaast coacht een psycholoog zijn cliënten in ontwikkelingstrajecten.
De klachten die zij behandelen zijn vaak psychische klachten.

Psychotherapeut

Een psychotherapeut is gespecialiseerd in het behandelen van cliënten of patiënten met (complexe) psychische klachten of getraumatiseerde cliënten. Hierbij richt de psychotherapeut zich op psychische problemen en klachten die een goed leven in het heden in de weg staan. De behandeling is vaak intensiever en langduriger dan de behandeling van een psycholoog of coach. Samen met je therapeut onderzoek je wat de oorzaak van je klachten is. Vervolgens onderzoek je hoe dit gedrag is ontstaan. Hoe het in stand blijft en hoe het kan worden veranderd. Door inzicht ontstaat er ruimte om veranderingen door te voeren.
Psychotherapie lost je problemen niet op. Maar het helpt je anders om te gaan met moeilijke situaties. Zoals nare gebeurtenissen of pijnlijke gevoelens. Zodat je minder last ervaart van je problemen of klachten.

Je kunt bij een psycholoog of therapeut terecht met complexere hulpvragen of klachten dan bij een coach zoals:

  • Verslaving
  • Geestesziekte
  • Depressie
  • Trauma
  • Dwanghandelingen
  • Angsten
  • Fobieën
  • Eet- of slaapproblemen
  • Persoonlijkheidsstoornissen

 

  • Een psycholoog is hulpverlener, jij bent patiënt.
  • Bij de psycholoog ligt de nadruk meer het verleden en de invloed daarvan op het heden.
  • Een psycholoog is WO geschoold en heeft een studie gevolgd die 3 tot 7 jaar duurt (of langer bij specialisaties).

Ben je benieuwd met welke vragen je bij een coach terecht kunt? Hierover lees je meer in mijn blog “Wat is een goede coachvraag”
Heb je na het lezen van deze informatie nog vragen? Mis je iets of staan er onjuistheden in de tekst? Dan hoop ik dat je me een bericht stuurt, zodat ik je vraag kan beantwoorden of je feedback kan verwerken.

Hanita
Groei door aandacht met   

Laat de schone schijn verleden tijd zijn!

Hou jij wel eens de schijn op? Laat je niet snel merken hoe jij je echt voelt, wat je denkt of hoe het nu werkelijk met je gaat? Dan ben je niet de enige, want er zijn veel mensen die, net als jij en ik, niet altijd laten merken hoe ze zich werkelijk voelen. Een ander hoeft toch niet te weten dat we gespannen of onzeker zijn over ons uiterlijk, werk, gedrag, positie in de groep of sociale status? Liever kiezen we ervoor om een krachtigere versie van onszelf te tonen. Dit is de versie die we op dat moment graag willen zijn. Of de versie die we dénken te moeten zijn in een bepaalde situatie of gezelschap.

De beste versie van jezelf

Als beelddenker zie ik dan voor me dat we deze versie, als het ware, neerzetten in onze etalage. In die etalage is het altijd goed, is er geen onzekerheid, ongemak of vermoeidheid. En net als etalages van winkels, passen we onze persoonlijke etalage aan als we denken dat dit nodig is. Maar stel je nu eens voor dat anderen dit ook regelmatig doen. Dat ook zij niet laten merken hoe ze zich echt voelen, wat ze werkelijk denken of waar ze mee worstelen. Dan spiegel jij jezelf dus aan etalages van anderen, terwijl zij op hun beurt hetzelfde doen bij jou. We baseren onze mening over anderen niet op wie ze zijn, maar op wie ze laten zien. Als je dit voor je kunt zien, dan kun je misschien ook invullen hoe vermoeiend het is om krampachtig een “betere” versie van jezelf te tonen. Jezelf steeds te spiegelen aan betere versies van andere mensen en jouw versie hier weer op aan te passen. Ook ik betrap mezelf wel eens op dit gedrag.

Deel je onzekerheid

Een paar jaar terug besloot ik mijn eigen onzekerheid te delen tijdens de eerste les van een vervolgopleiding. Tijdens de voorstelronde hoorde ik over de werkervaring en functies van medecursisten en ik voelde mezelf steeds kleiner worden. Ik had niet meer helder wat ik geleerd had tijdens de Level 1 cursus. Bang om door de mand te vallen voelde ik me steeds meer gespannen. Automatisch begon ik mezelf te wapenen door mijn etalage te pimpen. Ik plakte een glimlach op mijn gezicht en deed alsof ik alles begreep. Maar innerlijk zag het er heel anders uit.

Toen het mijn beurt was, besloot ik ter plekke om mijn gespannenheid en onzekerheid uit te spreken. Tot mijn grote verbazing, reageerden veel cursisten opgelucht. De verhalen kwamen los en ik bleek niet de enige te zijn met twijfels over haar kennisniveau. Het was een verademing. De dynamiek in de groep werd anders. Omdat we onszelf kwetsbaar op durfden te stellen heb ik meer opgestoken van deze lessen dan ik vooraf had verwacht. En ik voelde me krachtiger en sterker, juist door het delen van mijn onzekerheid op dat moment.

Een wijze les

Dit was een wijze les en vrij recent heb ik – ook nu weer bij een vervolgopleiding – hetzelfde gedaan. Met bijna hetzelfde effect. Hierdoor heb ik dingen geleerd over mijzelf die ook heel waardevol zijn voor jou:

Om een betere versie van mezelf te zijn sta ik mezelf niet toe om mijzelf te zijn. Met als gevolg dat ik minder in mijn kracht sta.

Ik heb zelf ervaren dat ik niet de enige ben.

Mensen waar ik tegenop kijk, blijken ook tegen mij op te kijken.

Als je je onzekerheid (of schaamte) uitspreekt, dan valt het mee. Want niemand is strenger voor jou, dan jijzelf.

Herken jij jezelf in dit verhaal en belemmert het je in je dagelijkse leven? Je kunt dit gedrag aanpakken door met jezelf aan het werk gaan. Als coach kan ik je hierbij begeleiden. Je gaat kennismaken met wie je nu echt bent, wat je drijft, hoe je verder wil, wat je mogelijkheden zijn en hoe je dit gaat bereiken. Ik begeleid je hier stap voor stap bij. Je gaat nieuw gedrag leren door te doen, want dat is de beste manier.

Confucius schreef het ooit heel treffend op:

“Ik hoor en ik vergeet. Ik zie en ik onthoud. Ik doe en ik begrijp.”

Wil je meer weten? Neem dan contact op voor een vrijblijvende kennismaking. Al besluit je er niets mee te doen, je zult er altijd wijzer van worden.

 

Hanita
Groei door aandacht met   

Wat is een geschikte coachvraag?

Het is lastig te zeggen wat nu een geschikte coachvraag is, want dat is voor iedereen anders. Doorgaans bestaat een coachvraag uit 2 delen. Je veranderwens gevolgd door datgene wat het jou oplevert.

Om je op weg te helpen vind je in deze blog enkele voorbeelden van coachvragen waarmee ik je kan helpen. En onderaan de pagina de link naar een document wat je kunt gebruiken zelf een coachvraag te formuleren.

Persoonlijk:
  • Hoe vergroot ik mijn zelfvertrouwen zodat ik kan laten zien wie ik ben en wat ik kan?
  • Hoe leer ik me minder aan te trekken van wat anderen van mij vinden?
  • Hoe kan ik voor mijn eigen belangen opkomen, zodat ik mezelf niet meer wegcijfer
  • Hoe kom ik uit mijn hoofd en kan ik mijn gevoelens herkennen?
  • Hoe wordt ik minder veeleisend zodat ik tevreden ben als niet alles perfect is?
  • Wie ben ik nu eigenlijk, wat wil ik en wat kan ik?
  • Hoe ga ik om met een nieuwe fase in mijn leven, zodat ik er het beste uit kan halen? (Bijvoorbeeld na scheiding, ziekte, ouderschap, verlies, menopauze, verhuizing.)
Balans, ontwikkeling:
  • Hoe komt het dat ik niet bereik wat ik wil? En hoe zet ik wel de juiste stappen?
  • Hoe kan ik mijn eigen keuzes maken?
  • Hoe herstel ik werk en privé balans zodat ik energie overhoud?
  • Het voorkom ik dat ik steeds in dezelfde valkuil stap?
  • Hoe kan ik meer rust ervaren zodat ik weer aan mijzelf toekom
Loopbaan:
  • Ik wil onderzoeken welk werk of studie bij mij past, en meer plezier halen uit werk of studie.
  • Wat zijn mijn drijfveren, ambities en waar zit nu mijn passie?
  • Hoe kan ik laten zien dat ik meer aankan dan ik nu laat zien op mijn werk?
  • Hoe kom ik van mijn faalangst af waardoor ik durf te laten zien wat ik te bieden heb?
Communicatie
  • Hoe leer ik omgaan met weerstand of conflictsituaties zodat ik steviger in mijn schoenen sta?
  • Ik wil leren beter voor mijzelf op te komen zodat ik minder frustraties ervaar?
Formuleer je eigen coachvraag

Het kan heel goed zijn dat jouw vraag er niet tussen staat.  Of wellicht heeft het je geïnspireerd en wil je liever zelf je vraag samenstellen?
Om het je makkelijker te maken, kun hier een formulier downloaden.

Wat helpt bij het formuleren van je veranderwens of coachdoel is jezelf het volgende afvragen:
Waar wordt ik blij van. Wat wil ik anders in mijn leven? (Schrijf ook doelen op die nu misschien nog onbereikbaar lijken).
Waar wordt ik juist niet blij van. Wat wil ik veranderen en lukt maar niet?
Wat is de reden dat ik dit wil?

Denk vooral in mogelijkheden dan zul je merken dat het energie geeft. Ik wil niet beweren dat alles mogelijk is, maar er is vaak meer mogelijk dan je denkt.
Daarom wens ik je veel plezier toe met het formuleren van je coachvraag. Met het denken in kansen in plaats van problemen. En kom je er niet uit? Stuur me een berichtje, ik help je graag op weg.

 

Hanita
Groei door aandacht met   

 

 

Een coach voor iedereen

Moet ik echt een niche bedenken voor mijn praktijk? Of me gaan beperken tot een specifieke doelgroep? Dit advies heb ik meer dan eens gehad, waardoor ik mezelf deze vragen ging stellen.
Ik kwam tot de conclusie dat het idee me zo tegen de borst stuit, dat ik het hier van me af wil schrijven. Want als ik had geluisterd naar alle goedbedoelde adviezen en een doelgroep had afgebakend of mezelf ergens in had gespecialiseerd, had ik minder mensen vooruit kunnen helpen. Zo eenvoudig is het. Als ik terugkijk op de mensen die ik tot nu toe heb begeleid, dan kan er een schip tussendoor varen qua leeftijd, levensfase, hulpvraag, sekse, opleidingsniveau et cetera. De leeftijden lopen uiteen van 19 tot 60+. De vraagstukken variëren van studiekeuze tot afscheid nemen van een levensfase en alles wat daartussen ligt. Dus een niche of een specialisatie, HOE DAN?

 

Geen hokjes

Het is naar mijn mening alleen maar lastiger voor jou om een coach te vinden die toevallig net gespecialiseerd is in jou als doelgroep of in jouw soort hulpvraag. Jij wil zelf toch ook niet in een hokje geplaatst worden? En je wil toch ook niet op die manier op zoek naar jouw doelgroephokjescoach? Dat is de reden dat ik niet aan hokjes doe! Als het past, dan past het. Past het niet? Dan probeer ik je door te verwijzen. Of het past kunnen we alleen maar uitvinden als we elkaar spreken, want een klik ontstaat niet via geschreven teksten en mooie foto’s op een website en moet bovendien wederzijds zijn. Ik ben dus net zo benieuwd naar jou, als jij naar mij.

 

Heb je een hulpvraag, veranderwens of coachvraag?

  • Ben je jong, ben je oud of iets er tussenin?
    Ik wil je helpen.
  • Ben je man, ben je vrouw, of iets er tussenin?
    Je bent van harte welkom.
  • Ben je Universitair geschoold, heb je MBO-niveau of iets daar tussenin?
    Ik help je graag verder.
  • Heb je een zware managementfunctie, ben je hondentrimmer of iets er tussenin?
    Je bent bij Adelante aan het juiste adres.
  • Heb je een vraag over gedrag, competenties of emoties of iets er tussenin?
    Ik weet hoe ik je vooruit kan helpen.
  • Lijd je ergens onder en wil je graag leren hoe je beter om kunt gaan met de gevolgen hiervan?
    Ik kom graag met je in contact om de mogelijkheden te bespreken.
  • Heb je of verwacht je een DSM-diagnose en gaat je vraag hierover?
    Dan moeten we afspraken maken. In een aantal gevallen kan ik je helpen onderzoeken en begeleiden hoe je ermee om kunt gaan. Maar ik ben geen psycholoog of psychotherapeut en kan je niet voor je diagnose behandelen. In zulke gevallen zal ik je moeten doorverwijzen.

Nieuwsgierig geworden?

Gewoon even bellen, dat is de snelste manier om duidelijkheid te krijgen. En anders nodig ik je uit om vooral even rond te struinen op mijn website. Want ik mag dan wel geen niche of doelgroep willen bepalen, ik wil wel Google te vriend houden.

Hanita

Groei door aandacht met   

 

Negatief zelfbeeld en onzekerheid

Naast positieve overtuigingen hebben de meeste mensen vooral negatieve overtuigingen over zichzelf, zoals ‘ik ben slecht’, ‘ik ben dom’, ‘ik ben lelijk’, ‘ik ben lui’ en ‘ik ben onbetrouwbaar’.
Maar waar komt dit eigenlijk vandaan? En belangrijker: hoe kun je het patroon doorbreken. Op deze 2 belangrijke vragen vind je het antwoord in deze blog.

Waar komt onzekerheid of een negatief zelfbeeld vandaan?  

Een negatief zelfbeeld of onzekerheid ontstaat vaak door de manier waarop we leren wat we wel en niet moeten doen. Hiervoor neem ik je mee naar je jeugd (of die van je eigen kinderen). Niet om schuldigen aan te wijzen of om een moeilijke jeugd te analyseren, maar om aan te tonen dat veel mensen van jongs af aangeleerd hebben zich in te houden. In dit voorbeeld ga ik uit van een ‘normale’ jeugd.

Het leven start met onbevangenheid

Als baby word je nog niet gestoord door alle regels die in de volwassen wereld gelden. Want je huilt als je bang of verdrietig bent en als je pret hebt, dan schater je het uit. Een baby leeft in het moment en reageert direct met een emotie op prikkels van buitenaf. Spontaan, onbevangen, ongeremd en nog niet gehinderd door gedachten over hoe het zou moeten zijn.

Regels en grenzen leren

Ons negatieve zelfbeeld ontstaat doordat we met negatieve signalen leren wat we wel of niet moeten doen. Dat begint zodra we als kind de wereld gaan ontdekken. Want terwijl de wereld groter wordt, leren we op jonge leeftijd al dat er regels en grenzen zijn. Ga maar na. Als een kind een kop thee van tafel wil pakken of naar een brandende open haard kruipt, als het luidruchtig of ‘vervelend’ is, dan grijpt een volwassene corrigerend in en hoort een kind dat het stil moet zijn of zich moet gedragen. En als datzelfde kind rustig zit te spelen in een hoekje en niemand tot last is? Dan krijgt het minder aandacht. Dit is verklaarbaar, want ‘goed’ gedrag is niet storend en levert geen gevaarlijke situaties op, wat ingrijpen overbodig maakt.

Aandacht voor ‘slecht’ gedrag

Er is dus vooral aandacht voor gedrag dat gecorrigeerd moet worden. Ook op school. We leren voornamelijk door aandacht voor wat niet goed gaat. Je leert dat je je moet inhouden, dat je niet ongeremd, luidruchtig of impulsief mag zijn. Want daar hebben anderen weer last van. Als je dit beseft, dan weet je ook hoe het komt dat je jezelf niet helemaal vertrouwt nu je eenmaal volwassen bent.

We leren op basis van straf

De manier waarop we de relaties leggen tussen oorzaak en gevolg, gebeurt veel op basis van straf. Dat zit best diep verankerd in onze manier van doen, want we denken hierdoor goed te kunnen functioneren. Dat we duidelijke grenzen nodig hebben over wat wel mag en wat niet mag.

Averechts effect

Het tegendeel is waar. Straffen geeft bijna altijd het tegenovergestelde effect. Het maakt mensen afhankelijk en klein en ze durven steeds minder op zichzelf te vertrouwen. Een gevolg is dat mensen zich tegen je gaan keren of in verzet komen. Als je zelf kinderen hebt (of wellicht herken je het uit je eigen jeugd) zul je dit herkennen. Hoe strenger de ouders, hoe groter het verzet. Dit gebeurt vaak openlijk, maar net zo vaak heimelijk.

Korte termijn winst

Straffen levert op korte termijn winst op en dat maakt het ook zo verleidelijk. Het is daarbij ook een manier om eigen frustraties te uiten, stoom af te blazen als een ander zich niet houdt aan jouw ‘regels’. Als je iemand bestraffend toespreekt, zal een eerste reactie er vaak een van spijt zijn. Maar op de lange termijn gaan mensen je dus vermijden, of keren ze zich tegen je.

Vergroot je zelfvertrouwen met het doorbreken van een patroon

Herken jij het dat je een ander regelmatig iets verwijt of bestraft? Dat je je meer aandacht hebt voor de dingen die niet goed gaat, dan voor de dingen die juist wel goed gaan?  En speelt dit patroon een rol in een relatie (privé of werk) waarbij je elkaar regelmatig iets verwijt of ergens voor bestraft? Dan is de kans groot dat er een kloof bestaat tussen jullie beiden.

Probeer eens bewust te kijken of je dit verhaal in deze relatie terugziet. En vraag jezelf af of straffen en verwijten ervoor zorgt dat je nader tot elkaar komt of tot mooie resultaten komt. Of zorgt het juist voor afstand en teleurstelling?

Als je dit weet, kijk dan eens of je het aandurft om dit te bespreken. Kijk of je er samen uit kunt komen door beiden te erkennen dat verwijten of bestraffen niet werkt. Spreek af dat je elkaar de ruimte geeft zonder te vervallen in schuldgevoelens of verwijten. Probeer vanuit jezelf te praten en houd het een beetje luchtig.  Besef dat je elkaar enorm helpt als je samen in staat bent dit patroon te doorbreken. Het is ook een eerste en waardevolle stap om los te komen van je onzekerheid.

Ik weet uit ervaring dat dit niet van de ene op de andere dag lukt. Het is een proces waar je jezelf echt de tijd voor mag gunnen. Het is mij ook gelukt, want ja, ik weet heel goed hoe het voelt om de ander overal de schuld van te geven en diep van binnen mijzelf dom, onbetrouwbaar en lui te voelen. Nu jij weet dat die ander ook vaak ditzelfde voelt van binnen, heb je al de eerste en belangrijkste stap voor jezelf gezet.

Wil je oefenen voordat je een gesprek aan gaat? Dat kan! En wel gewoon thuis. Download hiervoor de 2 werkbladen ‘Oordeel over je naaste’ en ‘Een gedachte per keer’ uit ‘The Work’ van Byron Katie. Plus de instructie.  Dit kan erg verhelderend zijn en je het inzicht geven dat nodig is om het gesprek aan te gaan.

Ik wens je veel succes!
Tot slot ben ik benieuwd of dit verhaal je vooruit geholpen heeft. En als je dit verhaal herkent, dan hoop ik dat je een reactie wil geven en dit wil delen. Wie weet help jij ook weer een ander door jouw herkenning te delen.

Hanita

Groei door aandacht met   

De coach die niet van bloggen houdt

Coaching is een vak en dat vak neem ik heel serieus. Maar: erover schrijven vind ik lastig. Er wordt door vakgenoten al zoveel waardevolle content gedeeld op social media. Dit vind ik stuk voor stuk professionele posts die echt ergens over gaan. Mijn ontzag voor deze goedgebekte schrijvers is groot. Ze schrijven, naar het lijkt, uit de losse pols de meest intelligente en inspirerende verhalen.

Writer’s block

Dat ontzag doet wat met mij. Ik sla dicht. Noem het een writer’s block. Er komt op zo’n moment geen zinnig woord meer voort uit mijn toetsenbord. Toch een vreemde gewaarwording, omdat ik vaak te horen heb gekregen dat ik leuk schijf en dat ik columns zou moeten schrijven. Ja, je leest het goed. Ik schijn dus best leuk te kunnen schrijven. En tóch vind ik dat ik niet goed uit de verf kom als ik over coaching wil schrijven.

Wat zit hierachter?

Wat hierachter zit weet ik heel goed, namelijk het p-woord. Een woord dat ik amper over m’n lippen krijg, maar vooruit hier is ‘ie:

P-E-R-F-E-C-T-I-O-N-I-S-M-E

Vaak voel ik me gegijzeld door mijn perfectionisme, want ik wil heel wijs uit de hoek komen als ik schrijf. Dus ik wik en weeg, knip en plak, gluur bij buren, wik een weeg nog eens en probeer op die manier hele slimme teksten te schrijven. Daardoor raak ik het gevoel met mijzelf kwijt. De humor in mijn teksten is ver te zoeken en het lukt maar niet om mijn boodschap over te brengen. Met als gevolg dat ik afhaak en opgeef.

Overtuigingen en patronen

Achter perfectionisme schuilt een combinatie van overtuigingen en patronen. In dit geval is mijn patroon dat ik me als coach verschuil op social media. Want: “Alles is al zo’n beetje geschreven” of “Iedereen schrijft beter dan ik. Ik houd toch niet van bloggen” en “Wie zit er nu nog te wachten op coach nummer vierduizend zoveel…?”. Allemaal overtuigingen die er heel sneaky in zijn geslopen en steeds meer terrein winnen. En ik? Ik laat me er keihard door gijzelen.

Zo’n patroon staat natuurlijk niet op zichzelf. Want patronen doen het vooral goed op vruchtbare grond, gevuld met overtuigingen. Misschien kun je al invullen wat de belangrijkste overtuiging is die mij zo belemmert? Mijn overtuiging is dat ik een goede coach ben, maar dat ik mezelf niet goed kan verkopen, omdat anderen veel beter kunnen schrijven. Oftewel, ik ben niet goed genoeg.

What the actual f*ck? Heb ik dan echt zoveel opleidingen gevolgd om vervolgens op mijn gezicht te gaan vanwege mijn eigen overtuiging dat ik niet goed genoeg ben?

Ja, ik beken. Ik worstel regelmatig met mijn neiging tot perfectionisme.

Herken je dit? Doe jij ook wel eens dingen niet, omdat je vindt dat je er niet goed genoeg in bent?

Hanita

Groei door aandacht met